Намоз боблари
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинди: «Набий саллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Сизлардан бирортангиз одамларга имом бўлса, (намозни) енгил ўқиб берсин. Чунки улар орасида кичиклар бор, кексалар бор, заифлар бор, беморлар бор. Агар якка ўзи ўқиса, ўзи хоҳлаганидек ўқийверсин».
Ҳадис ҳақида батафсилроқАбу Масъуд Ал-Ансорий (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинди; айтади: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай дедилар: «Қавмга Аллоҳнинг Китобини энг яхши қироат қиладиган (аҳкомларидан яхши воқиф бўлган) киши имомлик қилади; қироатда тенг бўлсалар, суннатни энг яхши билган киши имом бўлади; суннатда баробар бўлсалар, муқаддам ҳижрат қилган киши имом бўлади. Кишига унинг мулкида имомлик қилинмайди ва кишининг уйида уй эгаси ўлтирадиган (махсус) жойга ўлтирилмайди, илло ўзи изн берса, (мумкин)». Маҳмуд айтдики, «Ибн Нумайр ўз ҳадиси (ривояти)да: «Ёш жиҳатидан энг муқаддамлари», дейди.
Ҳадис ҳақида батафсилроқАнас ибн Молик (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинди: «Унинг (Анаснинг) бувиси Мулайка Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламни у киши учун тайёрланган таомга таклиф қилди. (Расули Акрам) таомдан едилар. Кейин: «Турингизлар, сизлар билан намоз ўқиймиз», дедилар. Анас айтдики, «Узоқ вақт ишлатилмаганидан қорайиб қолган бир бўйрамиз(ни ёймоқ) учун турдим ва уни сув сепиб ювдим. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бўйрада турдилар, мен билан бир етим бола у кишининг орқаларида саф турдик, кекса момо эса бизнинг орқамизда турди. (Расули Акрам) бизга икки ракъат намоз ўқиб бердилар. Кейин кетдилар».
Ҳадис ҳақида батафсилроқ«Самура ибн Жундуб (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинди; айтди: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бизга, агар уч киши бўлсак, биттамиз олдинга ўтмоғимизни амр қилардилар».
Ҳадис ҳақида батафсилроқИбн Аббос (розияллоҳу анҳумо)дан ривоят қилинди; айтди: «Бир кеча Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам билан бирга намоз ўқидим, чап томонларида турган эдим, бошимнинг орқасидан ушлаб, ўнг томонларига ўтказиб қўйдилар».
Ҳадис ҳақида батафсилроқВобиса ибн Маъбаддан ривоят қилинди: «Бир киши сафларнинг орқасида якка намоз ўқиди. Шунда Набий саллаллоҳу алайҳи ва саллам унга намозни иода қилмоқни (қайта ўқимоқни) буюрдилар».
Ал-Жобирдан эшитдим, айтдики, «Вакиънинг бундай деганини унинг ўзидан эшитдим: «Бир киши сафларнинг орқасида якка ўзи намоз ўқиса, иода қилади (қайта ўқийди)».
Ҳадис ҳақида батафсилроқҲилол ибн Йисофдан ривоят қилинди; айтди: «Биз Ар-Раққо (деган шаҳар)да эканимизда, Зиёд ибн Аби Жаъд қўлимдан тутди-да, мени Бани Асад (қавми)дан бўлмиш Вобиса ибн Маъбад деган бир шайхнинг ҳузурига олиб борди. Зиёд айтадики, «Мана шу шайх менга ушбу ҳадисни айтиб берди: «Бир киши сафнинг орқасида якка ўзи намоз ўқиди, — шайх эшитиб турар эди - шунда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам унга намозини иода этмоқни (қайта ўқимоқни) буюрдилар».
Ҳадис ҳақида батафсилроқАбдулҳамид ибн Маҳмуддан ривоят қилинди; айтди: «Амирлардан бировининг орқасида намоз ўқидик. Инсонлар (кўплиги) бизларни икки устун орасида намоз ўқишга мажбур қилди. Намозимизни ўқиб бўлгач, Анас ибн Молик бундай деди: «Биз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам даврларида бундан сақланар эдик».
Ҳадис ҳақида батафсилроқАбдуллоҳ (ибн Масъуд розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинди; Набий саллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Сизлардан етук акл ва аҳли дониш кишилар орқамда (биринчи сафда) турсинлар; сўнг уларнинг ортидан келганлар, сўнг уларнинг ортидан келганлар (турсинлар). Ихтилоф қилмангизлар, йўқса қалбларингиз (бир-бирига нисбатан) ўзгаради. Кўча-кўй биродарлигидан ғоят сакланингизлар!».
Ҳадис ҳақида батафсилроқАн-Нуъмон ибн Башир (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинди; айтди: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам сафларимизни тўғрилар эдилар. Бир куни, кўкси қавмдан ташқарига чиқиб турган бир кишини кўрдилар ва бундай дедилар: «Ё сафларингизни тўғрилангизлар ёки бўлмаса, Аллоҳ юзларингизни (қалбларингизни) бир-бирига мухолиф қилиб қўяди!».
Ҳадис ҳақида батафсилроқМанбалар
-
Намоз вақтлари
Бомдод намозини тонг ғира-ширасида ўқимоқ
Бомдод намозини тонг оқарганда ўқимоқ
Пешин намозини вақтли ўқимоқ
Пешин намозини жазирама кунларда (кечиктириб, яъни салқин тушмоғини кутиб) ўқимоқ
Аср намозини вақтли ўқимоқ
Аср намозини таъхир қилмоқ
Шом намозининг вақти
Хуфтон намозининг вақти
Хуфтон намозини таъхир қилмоқ
Хуфтондан олдин ухламоқ ва хуфтондан кейин гаплашиб ўтирмоқнинг кароҳат эканлиги
Хуфтондан кейин гаплашиб ўтиришга рухсат борлиги
Намозни вақтининг аввалида (вақти кирган заҳоти) ўқишнинг фазилати
Паришонхотирлик билан аср намозининг вақтини ўтказиб (қазо қилиб) қўймоқ
Имом таъхир этган тақдирда намозни вақтли ўқиб олмоқ
Ухлаб қолиб намозни ўтказиб юбормоқ
Намозни унутиб ўтказиб юборган киши
Бир нечта намозни ўтказиб юборган киши (қазосини ўқишни) қайси намоздан бошлайди?
(қуръони каримда зикр қилинган) «солати вусто» (яъни «ўрта намоз») - аср намози эканлиги, у пешин намози, деб ҳам (фикр) айтилгани
Аср ва бомдод намозидан кейин намоз ўқиш кароҳат эканлиги
Аср намозидан кейин намоз (борми?)
Шом намозининг фарзидан олдинги намоз
Қуёш ботишидан олдин аср намозининг бир ракъатига улгурган киши
Ҳазарда (муқимликда) икки вақт намозини жамъ қилмоқ
Азоннинг бошланиши
Азонда таржиъ (икки шаҳодат калимасини икки қайта айтмоқ)
Иқомат калималарини бир мартадан айтмоқ
Иқомат калималари жуфт-жуфтдир
Азонни чўзиб айтмоқ
Азон айтганда бармоқни қулоққа тиқмоқ
Бомдод намозида тасвиб қилмоқ
Азон айтган киши иқомат келтиради
Таҳоратсиз азон айтмоқ кароҳат эканлиги
Иқомат (вақтини тайинлаш) кўпроқ имомнинг ҳаққидир
Кечаси айтилган азон
Азондан кейин масжиддан чиқмоқ кароҳат эканлиги
Сафарда азон айтмоқ
Азоннинг фазилати
Имом – зомин, муаззин – муътамандир
Азон айтилаётганда қилинадиган муқобала
Муаззиннинг азон учун ҳақ олмоғи кароҳат эканлиги
Муаззин азон айтганда (эшитган) киши ўқийдиган дуо
Азон билан иқомат орасида қилинган дуо қайтарилмагай
Аллоҳ бандаларига неча вақт намоз фарз қилган?
Беш вақт намознинг фазилати
Жамоат билан ўқиладиган намознинг фазилати
Азонни эшитиб, унга ижобат қилмаган киши
Якка ҳолда намозини ўқигандан кейин жамоатга келган киши
Бир марта намоз ўқилган масжидда иккинчи жамоат намози
Хуфтон ва бомдод намозларини жамоат билан ўқимоқнинг фазилати
Биринчи сафнинг фазилати
Сафларни тўғирламоқ
«Етук ва аҳли дониш кишилар орқамда (биринчи сафда) турсинлар...»
Икки устун орасида саф тортмоқ карохат эканлиги
Сафнинг орқасида якка ҳолда намоз ўқимоқ
Бир кишига имом бўлган одам
Икки кишига имом бўлган одам
Эркаклар билан аёлларга имом бўлган одам
Имомлик қилмоққа кўпроқ ким ҳақли?
«Сизлардан бирор киши одамларга имом бўлса, намозни енгил ўқиб берсин»
Намознинг тахрими ва тахлили
Такбир айтганда бармоқларни очиқ тутмоқ
Биринчи такбирнинг фазилати
Биринчи такбирдан кейин ўқиладиган дуо
«Бисмиллаҳир-роҳманир-роҳийм»ни ичда айтмоқ
«Бисмиллоҳ» ошкор айтилади, деб қабул қилган кишилар
Қироатни «алҳамдулиллаҳи роббил-ъаламийн» билан бошламоқ
«Фотиҳа»сиз асло намоз йўқ
«Фотиҳа»дан кейин «омин» демоқ
«Фтиҳа»дан кейин «омин» демоқнинг фазилати
Намоздаги икки сакта (тўхтаб, тин олмок)
Намозда (қиёмда) ўнг қўлни чап қўлнинг устига қўймоқ
Рукуъга ва саждага бораётиб такбир айтмоқ
Рукуъга бораётиб қўлларни кўтармоқ
Расули акрам саллаллоҳу алайҳи ва саллам фақатгина (намознинг) бошланишида қўлларини кўтарар эдилар
Рукуъда қўллар қўлтиқдан ажралмоғи
Рукуъ ва сажда тасбиҳлари
Рукуъда ва саждада қуръон қироат қилинмайди
Рукуъда ва саждада белини тўкис букмаган киши
Намозхон рукуъдан бош кўтарганда нима дейиши керак?
Саждага бораётиб қўлларни тиззалардан олдин ерга қўймоқ (мумкинми?)
Пешона ва бурун билан сажда қилмоқ
Киши саждага борганда юзини қаерга қўяди?
Еттита аъзо билан сажда қилмоқ
Саждада қўлларни қўлтиқлардан ажратмоқ
Саждада мўътадиллик
Саждада қўлларни ерга қўймоқ ва оёқларни тик тутмоқ
Саждадан ва рукуъдан бош кўтарганда белни (қоматни) тик тутмоқ
Рукуьда ва саждада имомдан олдин ҳаракат қилмоқ макруҳ эканлиги
Икки сажда ўртасида товонларни тиклаб ўтирмоқ макруҳ эканлиги
Товонларни тиклаб ўтирмоққа рухсат борлиги
Икки сажда ўртасида дуо
Саждада таянмоқ
Саждадан қиёмга турмоқ
Намозда ташаҳҳуд
Ташаҳҳудни махфий ўқимоқ
Ташаҳҳуд учун қандай ўтирилади
Ташаҳҳудда бармоқни кўтармоқ
Намозда салом
Саломни чўзмаслик суннат эканлиги
Саломдан кейин ўқиладиган дуо
Ўнг томон билан ёки чап томон билан ўгирилмоқ
Намознинг сифати
Бомдод намозидаги қироат
Пешин ва аср намозларидаги қироат
Шом намозидаги қироат
Хуфтон намозидаги қироат
Имомнинг орқасида қироат қилмоқ
Имом жаҳр (овоз чиқариб) ўқиганда унинг орқасидагилар қироат қилмаслиги
Масжидга кираётганда ўқиладиган дуо
Таҳиййат-ул-масжид намози
Қабристон ва ҳаммомдан ташқари бутун ер юзи намозгоҳдир
Масжид қурдирмоқнинг фазилати
Қабр устида масжид қурмоқ макруҳ эканлиги
Масжидда ухламоқ
Масжидда олди-сотди қилмок, йўқолган нарсани сўрамоқ ва шеър айтишмоқ карохат эканлиги
Тақво асосида қурилган масжид
Қубо масжидидаги намоз
Масжидларнинг қайси бири афзалроқ?
Масжидга оҳиста юриб келмоқ
Масжидда ўтириб, намозни кутмоқнинг фазилати
Жойнамоз устида намоз ўқимоқ
Ҳасир (бўйра) устида намоз ўқимоқ
Шолча устида намоз ўқимоқ
Ўтлоқларда намоз ўқимоқ
Намозхон рўпарасига тўсиқ қўймоғи
Намоз ўқиётган одамнинг олдидан кесиб ўтмоқ кароҳат эканлиги
Намозхон олдидан ҳар қандай нарса ўтса хам, намози бузилмайди
Намозни фақат ит, эшак ва аёл киши кесмоғи
Бир қават кийимда намоз ўқимоқ
Қибланинг каъбага қараб ўзгариши
Машриқ билан мағриб ораси қибладир
Булутли ҳавода қибладан бошқа томонга қараб намоз ўқимоқ
Қаерда, нимага қараб намоз ўқимоқ макруҳ эканлиги
Қўйхона ва туяхоналарда намоз ўқимоқ
Улов устида намоз ўқимоқ
Туяга қараб (туяни тўсиқ қилиб) намоз ўқимоқ
Кечки таом билан хуфтон намози бир вақтга тўғри келиб қолса...
Уйқусираб намоз ўқимоқ
Бир қавмни зиёрат қилган киши уларга имом бўлмасин
Имом ёлғиз ўзи учун дуо қилиши кароҳат эканлиги
Қавм хоҳламаган кишининг қавмга имом бўлмоғи
«Имом ўтириб намоз ўқиса, сизлар ҳам ўтириб ўқингизлар»
Имом унутиб иккинчи ракъатда (қиёмга) туриб кетса
Биринчи ташаҳудда ўтирмоқ миқдори
Намозда ишорат қилмоқ
«(намозда) Тасбиҳ айтмоқ эркакларга хос ва чапак чалмоқ аёлларга хос»
Намозда эснамоқ кароҳат эканлиги
Ўтириб ўқиган кишининг намози тик туриб ўқиган киши намозининг ярмига тенг
Ўтирган жойида нафл намоз ўқиган киши
Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам намозда чақалоқ йиғисини эшитиб, қироатни қисқа қилганлари
Ой кўра бошлаган (балоғатга етган) қизнинг намози ёпинчиқсиз қабул бўлмаслиги
Намозда кийимини осилтириб олмоқ кароҳат эканлиги
Намозда майда тошларни текисламоқ кароҳат эканлиги
Намозда пуфламоқ кароҳат эканлиги
Намозда қўлни белга тирамоқдан қайтарув
Намозда сочни энсага (бошнинг орқасига) тўпламоқ кароҳат эканлиги
Намозда хушуъ
Намозда бармоқларни бир-бирига чалиштирмоқ кароҳат эканлиги
Намозда қиёмни узун қилмоқ
Рукуь ва сужудни кўп қилмоқ
Намоз пайтида илон ва чаённи ўлдирмоқ
Саломдан олдин саждаи саҳв қилмоқ
Саломдан ва каломдан кейин саждаи саҳв
Саждаи саҳвда ташаҳҳуд
Ортиқча ёки кам ўқиганига шубҳа қилган киши
Пешин ва аср намозларида икки ракъатда салом бериб қўйган киши
Пойабзал билан намоз ўқимоқ
Бомдод намозида қунут ўқимоқ
(бомдодда) қунут ўқимаслик
Намозда аксирмоқ
Намозда калом (сўзлашув)нинг манъ этилиши
Тавбадан олдин намоз ўқимоқ
Ёш болага қачондан намоз ўқиш буюрилади?
Ташаҳҳуддан кейин таҳорат бузилса...
Ёмғирли кунда намозни уйларида ўқимоқлари
Намозлардан кейин тасбиҳ айтмоқ
Лойгарчиликда ва ёмғирда улов устида намоз ўқимоқ
Намоз учун вужудни уринтирмоқ
Қиёмат кунида банданинг берадиган биринчи ҳисоби намоздандир
Бир кеча-кундузда ўн икки ракъат суннат намози ўқимоқнинг фазилати
Бомдоднинг икки ракъати фазилати
Бомдод намозининг икки ракъат (суннати) енгил ўқилмоғи ва набий саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг бу икки ракъатдаги қироатлари
Бомдоднинг икки ракъат (суннат)идан кейин гаплашмоқ
Тонг отганидан кейин фақатгина икки ракъат (суннат) намоз бор
Бомдод намозининг суннатидан кейин ёнбошламоқ
Намоз учун иқомат айтилганида фарздан бошқа намоз йўқ
Бомдод намозининг суннатини ўтказиб, фарздан кейин ўқимоқ
Қуёш чиққанидан кейин бомдод намозининг суннатини ўқимоқ
Пешин намозининг тўрт ракъатлик аввалги суннати
Пешин намозининг икки ракъатлик кейинги суннати
Асрнинг фарзидан аввалги тўрт ракъат намоз
Шомнинг фарзидан кейинги икки ракъат намоз ва бу икки ракъатдаги қироат
Шомнинг охирги суннати уйда ўқилмоғи
Шомнинг фарзидан кейин олти ракъат нафл намози ўқишнинг фазилати
Хуфтон(нинг фарзи)дан кейин икки ракъат намоз
Тунги намоз (таҳажжуд) икки-икки ракъатдан ўқилмоғи
Тунги намоз (таҳажжуд)нинг фазилати
Пайғамбар саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг тунги (таҳажжуд) намозлари тавсифи
Исми улуғ ва шони юксак Аллоҳнинг ҳар кеча дунё осмонига «тушмоғи»
Кечаси қироат қилмоқ
Уйда нафл намози ўқимоқнинг фазилати