Намознинг сифати

Абу Ҳумайд Ас-Соъидийдан ривоят қилинди: «(Ровий Муҳаммад ибн Амр) айтди: «Набий саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг саҳобаларидан ўн киши орасида, — шулардан биттаси Абу Қатода ибн Рибъий эди, - Абу Ҳумайднинг бундай деганини эшитдим: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва салламнинг намозларини энг яхши билган кишингиз менман...» Айтишдики, «(Лекин) сен у зотга суҳбатдошлик (саҳобалик) жиҳатидан энг қадимгимиз эмассан ва у кишига энг кўп қатнаган кишимиз ҳам эмассан» «Тўғри», деди (Абу Хумайд). «Унда баён эт!» дейишди. Шунда айтди: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам намозга турганларида мўътадил миқдорда қоматларини рост тутиб, қўлларини елкалари баробарида кўтарар эдилар. Рукуъ қилмоқчи бўлсалар, қўлларини елкалари баробарида кўтарар, кейин «Аллоҳу акбар» деб рукуъга борар эдилар. Кейин (рукуъда) мўътадил миқдорда (бир оз) турар, бошларини на тик тутар ва на солинтирар, қўлларини тиззалари устига қўяр эдилар. Кейин: «Самиъаллоҳу ли ман ҳамидаҳ» деб, қўлларини кўтарар ва то ҳар бир бўғинлари жой-жойига тушгунича мўътадил миқдорда (бир оз) тик турар эдилар. Кейин саждага бориш учун ерга эгилар эдилар, кейин «Аллоҳу акбар» дер эдилар, кейин қўлларини қўлтиқларидан ажратар ва оёқ бармоқларини очар (бўш қўяр) эдилар. Кейин чап оёқларини букиб ёйиб, устига ўлтирар, то ҳар бир бўғинлари жой-жойига тушгунича мўътадил миқдорда ўлтириб, кейин саждага борар эдилар. Кейин «Аллоҳу акбар» дер эдилар; кейин оёқларини букиб ёйиб, то ҳар бир бўғинлари жой-жойига тушгунича мўътадил миқдорда ўлтирар эдилар. Кейин қиёмга турар ва иккинчи ракъатда ҳам худди шундай қилар эдилар. Икки саждадан (яъни илк икки ракъатдан) турганларида такбир айтиб, қўлларини елкалари баробарида кўтарар эдилар, худди намозни бошлаганларида қўлларини кўтарганларидек. Кейин намозларини шундай давом эттирар, намозларини якунлатаётган охирги ракъатни ўқиб бўлгач, чап оёқларини узатиб, шу оёқ ёнбоши устига ўлтирар, кейин салом берар эдилар».

Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинди: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам масжидга кирдилар, кетларидан бир киши кириб, намоз ўқиди. Кейин келиб, Набий саллаллоҳу алайҳи ва салламга салом берди, саломига алик олдилар-да, «Қайтгил, намоз ўқигил, чунки сен намоз ўқимадинг!», дедилар. Ўша киши қайтиб, ҳудди боягидек намоз ўқиди. Кейин яна келиб, Набий саллаллоҳу алайҳи ва салламга салом берди. Саломига алик олдилар-да, унга яна: «Қайтгил, намоз ўқигил, чунки сен намоз ўқимадинг», дедилар. Буни уч марта такрор қилдилар. Шунда бояги киши: «Сизни ҳақ (дин) билан юборган зотга қасамки, бундан яхшироқ қилолмайман. Менга ўргатинг!» — деди. Шунда (Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам) айтдилар: «Намозга турсанг, (аввал) такбир(и) таҳрима) айт; кейин Қуръондан ўзингга осон бўлганини ўқи; кейин хотиржам, астойдил рукуъ қил, кейин туриб, мўътадил миқдорда қаддингни тик тут; кейин хотиржам, астойдил сажда қил; кейин хотиржам, астойдил ўтир, сўнг қолган бутун намозингда ана шундай давом эт!».

Рифоъа ибн Рофиъдан ривоят қилинди: «Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам бир куни масжидда ўтирган эдилар. — Рифоъа: «Бизлар ҳам у киши билан бирга эдик», дейди. - Бадавийга ўхшаган бир киши келди-да, намоз ўқиди. Намозини енгил-елпи адо қилди. Кейин келиб, Набий саллаллоҳу алайҳи ва салламга салом берди. Набий саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «ва алайка» деб алик олдилар-да, «Қайтгил, намоз ўқигил, чунки сен намоз ўқимадинг» дедилар. У қайтиб, намоз ўқиди. Кейин келиб, у зотга салом берди. (Расулуллоҳ): «ва алайка» деб алик олдилар-да, «Қайтгил, намоз ўқигил, чунки сен намоз ўқимадинг», дедилар. Бу ҳол икки марта ёки уч марта такрорланди. Ҳар гал Набий саллаллоҳу алайҳи ва саллам: «ва алайка» деб алик олиб, «Қайтгил, намоз ўқигил, чунки сен намоз ўқимадинг», дер эдилар. Намозини енгил ўқиган кишининг намоз ўқимаган бўлиб чиқиши (у ердаги) одамларни қизиқтириб қолди ва (бу ҳукм) уларга оғир ботди. Ниҳоят, бояги киши бундай деди: «Менга кўрсатинг ва ўргатинг, чунки мен ҳам бир инсонман, тўғри қилишим мумкин, хато қилишим мумкин...» Шунда (Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам): «Албатта! - дедилар — намозга турсанг, (аввал) худди Аллоҳ буюрганидек таҳорат ол. Кейин шаҳодат келтир ва иқомат ҳам келтир (такбири таҳрима айт). Кейин Қуръондан билганингни ўқи. Йўқса, Аллоҳга ҳамд айт, такбир айт ва таҳлил айт! Кейин хотиржам, астойдил рукуъ қил, кейин мўътадил миқдорда қоматингни тик тут, кейин мўътадил ҳолда (астойдил) сажда қил; Кейин астойдил ўтир ва қиёмга тургил. Ана шундай адо қилсанг, намозинг тўлиқ бўлади. Шулардан бирор нарса камайтирсанг (нуқсонга йўл қўйсанг) намозингдан камайтирган бўласан. (Рифоъа) айтди: «Бу ҳукм уларга аввалгисидан ҳам кўра осонроқ туюлди - «Кимки шулардан бирор нарса камайтирса, ўз намозидан камайтирган бўлади ва бутун намози ўтмайди».