Атамалар
Наззом
Наззом — Абу Ишоқ Иброҳим ибн Сайёр (? -835-36 ёки 845) - муътазилийларнинг Басра мактаби машҳур намояндаси; унинг издошлари ўзларини ан-наззомия (наззомийлар) деб аташган. Н.нинг асарлари сақланмаган, унинг қарашлари шогирди ал-Жоҳиз асарларида келтириб ўтилган. Н.нинг фикрича, барча нарсалар бир п...
Назр
Назр — (араб. - сўз бериш, ваъда қилиш, кучайиш) - ислом фиқҳида бирор саллаллоҳу алайҳи ва салламобли ишни бажаришга аҳд қилиш ва уни оғзаки ёки ёзма равишда ифода етиш (мас., фалон ишимни битирсам ёки согайиб кетсам, Аллоҳ йўлига бир қўй сўйиб, қурбонлик қиламан каби). Исломда Н.га ташвиқот йўқ. А...
Намоз
Намоз — (форс., араб. - салот) - ислом кўрсатмалари бўйича бажариладиган махсус ибодат тури; исломдаги беш рукндан бири. Н. мусулмонларга меърож кечаси (қ. Исро ва меърож) фарз қилинган биринчи ибодатдир. Бир кеча-кундузда беш маҳал (бомдод, пешин, аср, шом, хуфтон) Н. ўқиш фарз ҳисобланади. Н. ўқиш...
Насафий
Насафий — Абу Ҳафс Нажмиддин Умар ибн Муҳаммад (1069-1142) - тарихчи, фақиҳ, тилшунос, муҳаддис, муфассир олим. Унинг мусулмон қонуншунослигага доир "Манзуматун Насафия фил-хилофиют" ("Келишмовчиликлар борасида Насафийнинг назмий асари"), "Ақойид ун-Насафия" ("Исло...
Насоро
Насоро — (араб. - насроний сўзининг кўплиги; масиҳийлар, христианлар). Қуръони каримда Исо пайғамбарга ергашган диндорлар шу ном билан аталган. Бу сўзнинг келиб чиқишига сабаб - Исо Масиҳ Носира номли шаҳарда туғилган бўлиб, уни Носирий деб атар едилар. Унга ергашган кишини еса, насроний деб юрита б...
Насх
Насх — (араб. - бекор қилиш) - Қуръон оятларидан айримларининг қироати ва ёзувини ўзгаришсиз сақлаган ҳолда, уларни фақат амалдан қолдириш, татбиқ етмаслик. Шу каби оят - "мансух", уни бекор қилувчи оят -"носих" деб аталади. Ислом тарихига кўра, Қуръон оятлари яхлит емас, балки в...
Нақиб
Нақиб — (араб. - бошлиқ, етакчи, раис) -ўзларини Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи ва саллам) авлодларвдан деб ҳисоблайдиган сайид (ўзбеклар орасида -тўра)лар жамоаларининг етакчилари, раҳбарларининг лавозими. Н. лавозим сифатида ўрта асрларда халифалар ҳукмронлиги даврларида вужудга келган, ҳукмдорлар Н....
Нақшбандийлик
Нақшбандийлик — тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуф тариқатларидан бири. Баҳоуддин Нақшбанд асос солган. Н. таълимотининг асосида "кўнгил Худода бўлсин-у, қўл иш билан банд бўлсин" ("дил ба ёру, даст ба кор") шиори ётади. Унга кўра, дилни Аллоҳ билан боғлаган ҳодда касбу ҳунар ва қў...
Неъматуллоҳийлар
Неъматуллоҳийлар — шиаликдаги сўфийлик тариқати тарафдорлари. Шиаларнинг 5-имоми Муҳаммад ал-Боқир авлодидан ҳисобланган сайид Неъматуллоҳ Валий (1330-1431) асос солган. У Самарқанд, Ҳирот, Язд ва кўпроқ Кермонда яшаган. Хонақоҳи ва мақбараси ўша ерда. Султон Шоҳруҳ (ҳукмронлик даври 1405-1447) Н. в...
Никоҳ
Никоҳ — завож ("турмуш куриш", уйланиш; синонимлари завож, урс) - тенгҳуқуқли никоҳ. Исломда Н. тартиби жоҳилият давридага оила-ҳуқуқий муносабатлар асосида шаклланган ва исломнинг дастлабки даврларида батафсил ишлаб чиқилган. Исломда Н. Аллоҳга хуш келадиган амаллардан саналади, унга ҳар...