ат-ТАҚИЯ

ат-ТАҚИЯ — (тақия; "ақл билан иш кўриш"; "еҳтиёткорлик") - "акл билан иш кўриб ўз динини яшириш"ни англатувчи термин. Шиаликнинг етакчи тамойилларидан бири. Мусулмон илоҳиётчилари учун ат-Т.га руҳсат етилишига асос бўлиб Қуръон ва Пайғамбар суннати хизмат қилади; уларни...

Батафсил ўқиш

ал-ХОССА

ал-ХОССА — (кўплиги ал-хавосс) - диний-ижтимоий термин, кенг маънода "мумтоз шахслар", оқсуякларни билдириб, ал-омма (кўплиги ал-авомм) - омма, "оломон"га қарши қўйилган. Ал-Х. ва ал-А.ни ўзаро қарама-қарши қўйилиши мусулмон жамиятининг диний ва ижтимоий бўлинмасини турли босқичл...

Батафсил ўқиш

ар-РАЪЙ

ар-РАЪЙ — ("қараш", "фикр", "ҳукм қилиш") - фиқҳда асосан фақиҳнинг мустақил фикрини ёки ҳукмини англатиб, шунга асосан унинг қандайдир ҳуқуқий қарор чиқариши. Ар-Р. тушунчаси халифа Умар (ра) даври (634—644)да пайдо бўлган Умар (ра) саҳобалардан Абдуллоҳ ибн Масъудни И...

Батафсил ўқиш

ар-РАҲМОН

ар-РАҲМОН — (Меҳрибон) - Аллоҳнинг исмларидан бири (қ. ал-Асмо ал-ҳусно), одатда бисмиллоҳ ар-Раҳмонир-Раҳим (Раҳимли) шаклида ишлатилади. Ҳар икки исм Аллоҳнинг енг асосий сифатларидан бўлиб, инсонларга Қиёмат куни Аллоҳнинг марҳамат кўрсатиши, меҳрибонлик қилишини англатади. Ар-Р. истилоҳини жоҳил...

Батафсил ўқиш

ал-МАЪОД

ал-МАЪОД — ("қайтиш") - келажакдаги ҳаёт, охир замондан кейинги ҳаёт (баъзи жиҳатдан охиратнинг синоними). Ал-М. тушунчаси охир замон (ас-саъа), ўликларнинг тирилиши (ал-қияма), Аллоҳнинг одамларни суд қилиши (яум ад-дин, ас-суал), одамларни жаҳаннам ва жаннатга тушишларидан таркиб топган....

Батафсил ўқиш

Абдол

Абдол — (араб. - авлиё(лар)) - тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуфда валийликнинг муайян бир даражасига еришган гуруҳ. Кенг маънода авлиёлар, шайхларни ҳам англатади. АБДУ (Абдо) Муҳаммад (1849-1905) -мисрлик илоҳиётчи, жамоат арбоби. Қоҳирадаги ал-Азҳар дорилфунунида таҳсил олган (1869-77). Миллий-озо...

Батафсил ўқиш

Абодила

Абодила — (араб. абдуллоҳлар) – Фиқҳ илмида тўрт саҳобаи киром (Абдуллоҳ ибн Аббос, Абдуллоҳ ибн Умар, Абдуллоҳ ибн Азз ибн Зубайр, Абдуллоҳ ибн Амр ибн Осс)га нисбатан қўлланиладиган истилоҳ. Бирор фиқҳий масала А.нинг сўзи сифатида зикр етилса, бу масалада мазкур шахсларнинг муттафиқ (бир хил фикр...

Батафсил ўқиш

Абраха

Абраха — (ҳабашча Иброҳим) - Яман ҳокими. Ривоятга кўра, А. Яманда ҳукмронлик қилиб турган вақтда Саъно ш.да Қуллайс номли баҳайбат христиан черковини барпо етиб, халқни Маккага бориб ҳаж қилмасдан, уни зиёрат қилишга даъват етган. Лекин Яман аҳди Макка зиёратини тарк қилмаган. Шунда А. Каъбани вайр...

Батафсил ўқиш

Аброр

Аброр — (араб. - яхшилар, пок кишилар) - тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуфга кўра, даражалари ўрта ҳол кишилар. Уларнинг даражаси авлиёлардан қуйи, оддий халқдан юқори ҳисобланган. Улар Аллоҳнинг буйруқларини ўртача бажарадилар, ман қилган ишларидан сақланиб юрадилар.

Батафсил ўқиш

Абу

Абу — (араб. - ота сўзининг изофа ҳолатидаги шакли) - араблар ва б. мусулмон халқларда кўпчилик куняларнинг таркибий қисми. Мас., Абу Нувос, Абу Райҳон Беруний, Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил ал-Бухорий ва б.

Батафсил ўқиш