Қўим

Қўим — шиалик ақидасига кўра, ғайриқонуний ҳокимиятга қарши кўтарилиб (қўим) ер юзида адолат ўрнатиш учун келиши кутилаётган "Пайғамбар оиласи" аъзоси (Оли Муҳаммад)ни англатувчи атама. Маҳдийлик ғоялари шиалик муҳитида исломнинг бутун тарихи мобайнида ривожланиб ва сингдириб келинди. Қ. ҳ...

Батафсил ўқиш

Қуддус

Қуддус — Байт ул-Муқаддас, Байт ул-Макдис, Иерусалим (араб. - ал-Қудс) -христианлар, яҳудийлар ва мусулмонларнинг муқаддас шаҳри. Қ.да араб маданиятига оид ёдгорликлар: Қуббат ас-Сахра (7-а,), ал-Ақсо масжиди (8-а.) ва б. бор.

Батафсил ўқиш

Қурайш

Қурайш — Маккада яшаган араб қабиласи. Шу қабиланинг ҳошимийлар хонадонида Муҳаммад(саллаллоҳу алайҳи ва саллам) тугилганлар. Қдиний ёзувлар, дунёвий адабиётлар ва оғзаки ривоятларда кўпроқтилга олинади. Қуръоннинг 106-сураси Қ. номи билан аталади. Исломнинг пайдо бўлиши арафасида Қ. зодагонлари сал...

Батафсил ўқиш

Қурбонлик

Қурбонлик — (араб. маносик - яқинлик. худога яқинлашув) - худога яқинлашиш ВА унинг раҳм-шафқатига сазовор бўлиш учун худо йўлига жонлик сўйиш. Дастлабки даврларда кўп халқларда, жумладан, исломдан илгариги арабларда қулларни, ўз фарзандларини қурбон қилиш одати бўлган Қуръоннинг 108-Кавсар сурасида...

Батафсил ўқиш

Қуръон

Қуръон — (араб. - ўқимоқ, қироат қилмоқ жамлаш) - мусулмонларнинг асосий муқаддас китоби. Қ. ўзидан олдин нозил бўлган барча илоҳий китобларнинг маъно, ҳикмат ва аҳкомларини ўзида жамлаганига ишорат бордир. "Улумул Қуръон" илми уламолари Қ.НИ қуйидагача таърифлайдилар: "Қ. - Аллоҳ тао...

Батафсил ўқиш

Қутб

Қутб — тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуфдаги енг юқори даража Тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуф фалсафасига биноан, Қ. комил инсон Аллоҳнинг ер юзидаги "халифаси", унинг инсоният билан алоқасида воситачи. Сўфийликда Қ. ва б. юқори мартабаларга еришган шу каби зотлар ҳақидаги қайдлар Тустарий...

Батафсил ўқиш

Қушайрий

Қушайрий — Абулқосим Абдулкарим ибн Ҳавозин (986-1072) - хуросонлик илоҳиётчи ва сўфий, тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуфдаги мумтоз рисола "ар- Рисола фи илм ат-тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуф" ("Тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуф илми ҳақида рисола") муаллифи. Нишопур атрофидаги...

Батафсил ўқиш

Қабала

Қабала — (кўплиги қабалот) - одатда, давлатга нисбатан молиявий мажбурият. 8-а.да Мисрда айрим шахс томонидан бугун жамоа учун олдиндан давлатга солиқ тўлаб қўйиш мажбурияти (маъзун), шунингдек, бадавийларга белгиланган маълум ерлардан тирикчилик қилиш. Сўнгги ўрта асрларда Қ. – соликлар тўплаш (ода...

Батафсил ўқиш

Қадарийлар

Қадарийлар — (араб. - такдир) - исломдаги илк илоҳиёт оқимларидан бири (қадария) тарафдорлари. Ислом илоҳиётининг шаклланиш даврида бир қанча ақидавий масалалар қатори тақдир ва ирода еркинлиги масаласи ҳам жиддий тортишувларга саба( бўлган. Дастлабки даврларда исломда такдирнинг олдиндан илоҳий бел...

Батафсил ўқиш

Қаландар

Қаландар — тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуф йўлига кириб дарбадарлик ва хайр-еҳсон билан кун кечирувчи киши. Қ. истилоҳи сўфийларнинг асарларида зикру самў орқали Аллоҳга руҳан яқинлашиб, фақру фанога ва ҳақиқатга еришиш мақсадида ўз жисмини ва қалбини поклашга интилган дарвишларга нисбатан қўлланил...

Батафсил ўқиш