Атамалар
Таяммум
Таяммум — (араб.) - таҳоратнинг бир тури. Сув бўлмаганда қум ёки тупроқ билан таҳорат қилиб, рамзий покланиш. Сув бўлмаганда ёки сув бўлса ҳам ундан фойдаланиш касалликка олиб келса, сувни олиш имконияти йўқ ҳолларда Т. ғусл ҳамда таҳоратнинг ўрнига ўтади. Т. қилиш Қуръон оятлари ва суннат ила собит...
Тақво
Тақво — (араб. - сақланиш, парҳезкорлик, худодан қўрқиш) - исломда диндорликни ифодаловчи тушунча. Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда Т. бир неча мазмунларда келади. Мас., Аллоҳдан қўрқиш, дўзаҳдан сақпаниш, парҳезкорлик ва б. Одатда динга жуда берилган, ўзини ҳаром ва шубҳалардан сақпаб юрувчи одам...
Тақдир
Тақдир — (араб. - олдиндан белгаланган ҳаёт йўли), қ и с м а т - инсон ҳаёти ва фаолиятини ҳамда оламдаги барча ҳодисаларни Аллоҳ иродасига боғловчи диний тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвур. Исломда (суннийликда ҳам, шиаликда ҳам) расман еътироф етилган ақидалардан бири. Т.га ишониш барча динларга хос...
ат-ТАҚИЯ
ат-ТАҚИЯ — (тақия; "ақл билан иш кўриш"; "еҳтиёткорлик") - "акл билан иш кўриб ўз динини яшириш"ни англатувчи термин. Шиаликнинг етакчи тамойилларидан бири. Мусулмон илоҳиётчилари учун ат-Т.га руҳсат етилишига асос бўлиб Қуръон ва Пайғамбар суннати хизмат қилади; уларни...
Тақлид
Тақлид — (араб. - бошқага ергашиш) - ислом анъанасида нуфузли таълимот ёки шахсни тўлиғича еътироф етиш ва унга ергашиш қоидаси. Ислом илоҳиётида 11-12-а.дан кейин уламоларга диний таълимот соҳасида мустақил фикр юритиш (ижтиҳод) ман етилган бўлиб, фақат илгариги мужтаҳидлар таълимотига ергашиш, тақ...
Таҳажжуд
Таҳажжуд — (таҳажжада феълидан - бедор бўлмоқ, бедорлик) - тунги намоз ёки тунда Қуръон ўқиш. Т. амалиёти, худди истилоҳнинг ўзи сингари Қуръонда қайд етилган (17:79/81; шунингдек, қ. 51:17; 25:64/65; 76:25/26; 11:114/116; 73:1-4). Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг Маккада яшаган даврларида...
Таҳорат
Таҳорат — намоз ўқиш, ибодат, қироат олдидан ювиниш, покланиш. Бундай покланиш одати деярли барча динларда бор. Исломда Т.нинг икки тури мавжуд: вузу’ - кичик таҳорат - қўл-оёқ ва юзни ювиш; ғусл - катта таҳорат - тўла ювиниш, чўмилиш. Т.нинг тўртта фарзи, яъни қилиниши зарур қисми бор. Юзни, икки қ...
Тижония
Тижония — Шим. Африкадаги нуфузли сўфийлик тариқати. 18-а. охирида Аҳмад ат-Тижоний (1737-1815) асос солган. У ўз таълимотида Ибн Арабий (1240 й. в.е.) қарашларига таянган. Тижоний ўзини "олий қутб" (қутб ал-ақтоб) ва айни вақтда "Муҳаммад валийлиги муҳри" (хатм ал-вилая ал-муҳам...
Тиловат
Тиловат — кўпроқ Қуръон ўқиш маъносвда ишлатилади (қ. Қироат).
Тоат
Тоат — (араб. - итоат қилиш, бўйсуниш) -Аллоҳга еътиқод қилиш, хатти-ҳаракат ёки итоат етишни намоён қилиш, диний мажбуриятларни адо етиш. Ўрта аср сунний уламолари Т.ни илоҳий амрга риоя етиш ёки мос келиш (мувофақат ал-амр) деб таърифлашган ва уни бир неча даражага бўлишган. Т.нинг инсонни Аллоҳ о...