Атамалар
Маломатийлар
Маломатийлар — (араб.- таъна аҳли, таънага қолувчилар) - сўфийлик тариқатларидан бирининг тарафдорлари. М. таълимотининг асосий қоидаларини Ҳамдун ал-Кассор (884 й. в.е.) ишлаб чиққан. Ал-Муҳосибий, Абу Язид ал-Бистомий ва Саҳл ат-Тустарий каби Ироқ зоҳидларининг қарашлари мазкур таълимотнинг шаклла...
Мамлук
Мамлук — ("егалик қилинадиган киши") - қул, синоними абд, лекин ундан фаркли ўлароқ ҳеч қачон кўчма маънода қўлланилмайди (мас., "Аллоҳнинг кули" каби). Дастлаб М. - туғма қулдан фарқли равишда фақат қўлга киритилган қул. Қуръонда бир марта абд мамлук (16:75/77) шаклида учрайди....
Манот
Манот — қад. араб маъбудаси; Набатея, Сурия ва Ҳижозда, айниқса, еъзозланган; такдир ва ўлим маъбудаси бўлган. Қора тошдан ишланган санами ва саждагоҳи Маккадан Ясрибга борадиган йўлдаги Қудайдада жойлашган. Ясрибдаги Авс ва Хазраж қабилалари М.га айниқса қаттиқ топинганлар. Улар Маккадаги Каъба қат...
Мандуб
Мандуб — (араб. - тавсия етилган, лозим топилган) - шариат ҳукмларидан бири (фарз, мубоҳ, макруҳ, ҳаром билан бирга). Диндорлар учун бажариш лозим топилган, тавсия етилган, лекин мажбур ҳисобланмаган амаллар М. ҳукмига киритилган. Ихтиёрий бажариладиган бир қанча урф-одатлар М. ҳисобланади, улар моҳ...
Маноқиб
Маноқиб — (араб. - фазилатлар) - тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуф тушунчаси. Бирор улуғ зотнинг фазл ва мартабасини мақтаб, таъриф-тавсиф қилиш. Кўпинча шу ҳақдаги рисола ёки асар тушунилади. Мас., "Маноқиби Хожа Аҳрор" (Хожа Аҳрор таърифи), "Маноқиби Шоҳ Абдуллоҳ" (Шоҳ Абдуллоҳн...
Мансурийлар
Мансурийлар — ал-Мансурия - "ўта" шиаликдаги жамоа; Абу Мансур ал-Ижлий издошлари. Абу Мансур саҳройи ва саллаллоҳу алайҳи ва салламодсиз бўлган. Шиаларнинг 5-имоми Муҳаммад ал-Боқир вафотидан сўнг (732 й.) у Куфада даъват билан чиққан, ўзини шу имомнинг вориси (халифаси), ишончли вакили д...
Марвазий
Марвазий — Абул Фадл Муҳаммад ибн Муҳаммад ас-Суламий ал-Марвазий, ал-Ҳ а-к и м а ш-ш а ҳ и д (? - 945) - ҳанафийликдаги йирик имом, муҳаддис ва фақиҳ. Самъонийнинг маълумотларига кўра, у Бухоро қози калони бўлган, сомонийлар амири Нуҳ ибн Насрга фиқҳдан таълим берган. Амир уни бош вазир етиб тайинл...
Маронийлар
Маронийлар — ал-Маруниюн (ал-маворина) - Шим.-Ғарбий Сурия ва Шим. Ливан аҳолиси орасидан 5-8-а.ларда ажраб чиққан етноконфессионал христиан-униат гуруҳи тарафдорлари. Суриялик зоҳид Марон ёки Марун (4-5-а. боши) номидан. М. маросимлари сурёний христианлиганинг ғарбий (яковийлар) ва шарқий (несторий...
Марям
Марям — Қуръонда тилга олинган тақволи, сиддиқа аёл, Исо пайғамбарнинг онаси, христианликдаги Марияга тўғри келади. Ислом таълимотига кўра, у тақволи, мўмина она, жаннатдаги аёлларнинг раҳнамоси. Қуръони каримнинг 19-сураси "Марям" деб аталади. М.нинг отаси Имрон "Бани Исроил" қа...
Масжид
Масжид — мачит (араб. - сажда қилинадиган жой) - мусулмонлар жамоа бўлиб намоз ўқийдиган жой, ибодатхона. М.лар, асосан, кундалик беш вақт намоз ўқиш учун мўлжалланган. Жума ва ҳайит намозлари еса, жоме М.ларда ўқилади. Биринчи М.ни Мадинада Муҳаммад(саллаллоҳу алайҳи ва саллам) қурдирганлар. М.лар...