Атамалар
Тақдир
Тақдир — (араб. - олдиндан белгаланган ҳаёт йўли), қ и с м а т - инсон ҳаёти ва фаолиятини ҳамда оламдаги барча ҳодисаларни Аллоҳ иродасига боғловчи диний тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвур. Исломда (суннийликда ҳам, шиаликда ҳам) расман еътироф етилган ақидалардан бири. Т.га ишониш барча динларга хос...
Тақлид
Тақлид — (араб. - бошқага ергашиш) - ислом анъанасида нуфузли таълимот ёки шахсни тўлиғича еътироф етиш ва унга ергашиш қоидаси. Ислом илоҳиётида 11-12-а.дан кейин уламоларга диний таълимот соҳасида мустақил фикр юритиш (ижтиҳод) ман етилган бўлиб, фақат илгариги мужтаҳидлар таълимотига ергашиш, тақ...
Таҳажжуд
Таҳажжуд — (таҳажжада феълидан - бедор бўлмоқ, бедорлик) - тунги намоз ёки тунда Қуръон ўқиш. Т. амалиёти, худди истилоҳнинг ўзи сингари Қуръонда қайд етилган (17:79/81; шунингдек, қ. 51:17; 25:64/65; 76:25/26; 11:114/116; 73:1-4). Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг Маккада яшаган даврларида...
Таҳорат
Таҳорат — намоз ўқиш, ибодат, қироат олдидан ювиниш, покланиш. Бундай покланиш одати деярли барча динларда бор. Исломда Т.нинг икки тури мавжуд: вузу’ - кичик таҳорат - қўл-оёқ ва юзни ювиш; ғусл - катта таҳорат - тўла ювиниш, чўмилиш. Т.нинг тўртта фарзи, яъни қилиниши зарур қисми бор. Юзни, икки қ...
Тижония
Тижония — Шим. Африкадаги нуфузли сўфийлик тариқати. 18-а. охирида Аҳмад ат-Тижоний (1737-1815) асос солган. У ўз таълимотида Ибн Арабий (1240 й. в.е.) қарашларига таянган. Тижоний ўзини "олий қутб" (қутб ал-ақтоб) ва айни вақтда "Муҳаммад валийлиги муҳри" (хатм ал-вилая ал-муҳам...
Тиловат
Тиловат — кўпроқ Қуръон ўқиш маъносвда ишлатилади (қ. Қироат).
Тоат
Тоат — (араб. - итоат қилиш, бўйсуниш) -Аллоҳга еътиқод қилиш, хатти-ҳаракат ёки итоат етишни намоён қилиш, диний мажбуриятларни адо етиш. Ўрта аср сунний уламолари Т.ни илоҳий амрга риоя етиш ёки мос келиш (мувофақат ал-амр) деб таърифлашган ва уни бир неча даражага бўлишган. Т.нинг инсонни Аллоҳ о...
Тобеъинлар
Тобеъинлар — (араб. - қарам, издош) -ислом тарихида саҳобалардан кейин уларнинг ишини давом еттирган илоҳиётчилар қатлами Т. деб, ундан кейинги даврдага илоҳиётчилар Т.нинг тобеъинлари (таба Т.) деб юритилган. Т. уч табақа: кубро (катта), вусто (ўрта) ва суғро (кичик) тобеъинлар. Саҳобалардан кўпроқ...
Тулайҳа
Тулайҳа — (Талҳа исмининг кичрайтирилган шакли) - Талҳа ибн Хувайлид (7-642(645) -Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафотларидан сўнг Арабистонда пайдо бўлган сохта пайғамбарлардан бири. Т. Асад қабиласи лашкарбошиларидан бўлиб, мусулмонлар билан 626 ва 627 йлардага жангларда қатнашган. Ўткир з...
Тумор
Тумор — (араб. - ўроғлиқ хат, нома, ёзув) -халқ тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвурида ғайритабиий, сеҳрли кучга ега бўлган, егасини офат ва фалокатлардан, ёмон кўзлардан асрайдиган ашё, битик. Ислом ақидасига кўра, Т.га оят ёки ҳадислардан олинган дуо ва илтижога оид иборалар ёзилган бўлса, уни тақишн...