Атамалар
Зиёратгоҳ
Зиёратгоҳ — қ. Муқаддас жойлар.
Зикр
Зикр — зикр тушиш (араб. ёдга олиш, еслаш) - тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуфда худони ёдга олиш билан боғлиқ маросим. Илоҳиётчилар Аллоҳни ёдга олиш зарурлигини Қуръони каримнинг "Аллоҳни зикр қилиш билан қалблар ором олур" (13:28) деган ояти билан боғлайдилар. З овоз чиқариб (зикр ал-жаҳ...
Зиммий
Зиммий — (араб. бировнинг зиммасидаги шахс), аҳли зимма- ислом давлати соясида яшайдиган ғайридинлар. Яъни, улар дини, жони, моли ва б. соҳаларининг тинч-омонлиги мусулмонлар зиммасида бўлганлардир. Улар билан аҳднома тузилганда мусулмонлар ана ўша нарсалар ила уларни таъминлашни ўз зиммаларига олга...
Зиндиқ
Зиндиқ — (кўплига - занодиқа) - илоҳиётда, асосан, монийлик, маздакийлик ва хуррамийлар таълимоти вакилларини англатувчи истилоҳ; кенг маънода "Аллоҳга ишонмовчи", мўминнинг зидди. З сўзи Исломга сосонийлар давридага ероний лаҳжадан З деб Авестони янгича, аллегорик талқин етувчи кишиларни...
Зино
Зино — (араб. - бузуклик, фаҳш, зинокорлик) - ислом ақидаси бўйича еркак ва аёлнинг шаръий никоҳсиз жинсий алоқада бўлиши. Шариатда З. учун юз дарра уришдан тортиб ўлим (тошбўрон қилиш) жазосигача белгаланган. Лекин жазога ҳукм қилиш учун З. билан айбланувчиларнинг ўзлари иқрор Бўлиши ёки тўртта ишо...
Зовия
Зовия — (араб. - бурчак, ҳужра) - сўфийлар, дарвишлар тўхтайдиган ва яшайдиган маскан. Араб мамлакатларининг баъзиларида работ, баъзиларида З деб аталган. Ерон ва Афғонистондаги такъя, Ўрта Осиёдаги хонақоҳга тўғри келади.
Зоҳид
Зоҳид — (араб. юз ўгирувчи, тарк етувчи) -таркидунё қилган киши. З.лар мусулмонларни бу дунё роҳат-фароғатидан воз кечишга, оллоҳнинг зикрига халал берувчи барча нарсаларни тарк етишга ундайдилар.
Зоҳидлик
Зоҳидлик — таркидунёчилик, сақланиш. Худонинг марҳаматига мушарраф бўлиш, жаннатга тушиш учун тарки дунё қилиш зарурлиги ҳақидаги диний тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвур, мутаассибликка, бир ёқлама дунёқарашга даъват етувчи оқим. З исломда дарвишлик, чилла ўтириш, рўза тутиш, зикр тушиш кабиларда нам...
Зоҳирийлар
Зоҳирийлар — (араб. зоҳир - ташқи, ошкор) - 1) Қуръон таълимотини айнан тушунувчи ва сўзма-сўз талқин қилувчи оқим тарафдорлари. Ботинийларнинг қарама-қаршиси. 2) 10-13-а.ларда тарқалган ва кейинчалик йўқолиб кетган шариат мазҳаби. Унга Довуд ибн Али ал-Исфаҳоний аз-Зоҳирий (883 й. в. е.) асос солга...
Зулкифл
Зулкифл — (ас) - Қуръонда номи зикр қилинган пайғамбарлардан бири. З.нинг асл исми Бишр бўлиб, Айюб (ас)нинг ўғлидир. У отаси Айюб (ас)дан сўнг пайғамбар қилиб юборилган. Аллоҳга берган аҳдига вафо қилгани учун З деб номланган (Зулкифл -Кафолат соҳиби). Қуръонда З номи Исмоил ва Идрис (ас)лар билан...