Атамалар
Мунофиқлар
Мунофиқлар — (араб. - иккиюзлама) - ислом тарихига хос тушунча. Динни юзаки қабул қилиб, ўзи еса, аввалги қабилавий динига сиғинишни давом еттирган арабларга нисбатан қўлланилган. М. истилоҳи Қуръоннинг Макка даврига хос илк сураларида кўп тилга олинган, Мадина даврида ўзини исломни қабул қилган қил...
Муржиъийлар
Муржиъийлар — (араб. - кечиктирмоқ, муддатни чўзмоқ) - илоҳиёт оқими тарафдорлари. 7-8-а.ларда пайдо бўлган. Халифаликда умавийлар ҳокимиятига қарши кураш кучайган даврларда илоҳиётда гуноҳкор ва унинг тақдири масаласи муҳим ўрин олган. Катта гуноҳ қилганни дарҳол жазолаш тарафдори бўлган хорижийлар...
Мурид
Мурид — (араб. - ергашувчи) – ихтиёрий равишда издан борувчи, шогирд. Тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуфда тариқат муршидларидан дарс олувчи шогирд маъносида ишлатилади. М. шайх, пир, муршид олдида ўз зиммасига муайян мажбуриятлар олади, улар билан пинҳона ишончли муносабатлар ўрнатади ва уларнинг иро...
Муридчилик
Муридчилик — сўфийликнинг Шим. Кавказда ёйилган шакли. М. сўфийлик таълимотининг зоҳидлик, муршидлик ва имомат ғояларига асосланган. М. 19-а.да ўзига хос диний-сиёсий ва ҳарбий уюшма сифатида тарқалиб, Ғози Муҳаммад, Ҳамзат, Шомил каби имомлар раҳбарлигида тоғликларнинг Россияга қарши урушида намоён...
Муробитлар
Муробитлар — (араб. - работда яшовчилар) Шим. Африкадаги зоҳид, дарвишларнинг ҳарбийлашган диний жамоаси аъзолари. 11-12-а.ларда М. Марокашни забт етган ва Ал-Муробитун сулоласи ва давлатига асос солган. Кейинроқ мусулмон авлиё, йўлбошчиларини ёхуд дарвиш жамоаларининг ташкилотчиларини ҳам М. деб ат...
Муртад
Муртад — (араб. - орқага қайтган, чекинган) ислом тарихида диндан қайтган, ундан воз кечган, чекинган одам. Бундай одамлар енг катта гунох (қ. Кабира) қилган ҳисобланиб, ўлимга ҳукм қилинган.
Муршид
Муршид — (араб. - йўл кўрсатувчи) -тасаллаллоҳу алайҳи ва салламвуфда тариқат одобларидан сабоқ берувчи пир, шайх ва устоз.
Мусайлама
Мусайлама — (асл исми Маслама: 633 й. в.е.) - Арабистон я.о.да Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафотларидан сўнг, пайғамбарликни даъво қилганлардан бири, Ямома воҳасида яшаган Бани Ҳанифа қабиласининг диний раҳнамоси. Халифа Абу Бакр (ра) даврида у мутанаббийлар (сохта пайғамбарлар) сафига ки...
Мусалло
Мусалло — (араб. - намоз ўқиш жойи; форс. - намозгоҳ) - 1) дастлаб, масжид сўзининг синоними, сўнгра рўза ва курбон ҳайитларида намоз ўқиладиган жой. Бу жой шаҳардан ташқаридаги очиқ майдон бўлиб, ҳайит куни минбарни ҳам олиб чиқишган. М. Ўрта Осиё (Бухоро)да 20-а.нинг бошигача мавжуд бўлган. 2) Жой...
Муслим
Муслим — (араб. - ўзини Аллоҳга бағишлаган) - мусулмон. М.нинг кўплик шакли (муслимун)ни бузиб талаффуз қилиниши туфайли Еронда "мусалмон", Ўрта Осиёда "мусулмон", Россияда "басурман" атамалари келиб чиққан.