Фадак

Фадак — Шим. Ҳижоздаги деҳқончилик воҳаси; Мадинадан 2-3 кунлик йўлда, Хайбар яқинида жойлашган. Ҳозирда мавжуд емас. Ф. аҳолисини яҳудийлар ташкил етиб, улар ғалла ва хурмо етиштириш билан шуғулланганлар. Исломнинг илк даврида воҳа таслим бўлиш ҳақида мусулмонлар билан тузилган битимга кўра шуҳрат...

Батафсил ўқиш

Фай

Фай — ("қайтариш") - мусулмонлар ғайридинлардан тинч йўл билан оладиган барча нарсалар: солиқларнинг барча тури ва байтулмол. Қуръонда айтилишича, "ма афаъа Аллоҳу ала расулиҳи минҳум" (Аллоҳ улардан Ўзининг расулига қайтарган нарса", 59:6), яъни, жангсиз қўлга туширилган ўл...

Батафсил ўқиш

Файз

Файз — отилиб чиқиш, нур чиқариш. Мусулмон илоҳиёти ва фалсафий адабиётда илоҳий манбадан (қ. Судур) оламни яралиш жараёнини (одатда уч босқичда) англатиш учун қабул қилинган истилоҳ. Ихвон ас-сафога кўра, Аллоҳ оламни уч босқичли еманатсия (нур чиқариш): Аввалги ақл (ал-акл ал-аввал) - Умумий руҳ (...

Батафсил ўқиш

Фалсафа

Фалсафа — юнонча "севаман" маъносида келувчи "фило" билан "ҳикмат" маъносидаги "софиа" сўзларидан пайдо бўлган ва "ҳикматни севаман" маъносини ифодаловчи "философия" сўзи арабчага "фалсафа" шаклида кўчган. Мил. ав. 7-а.га қадар бо...

Батафсил ўқиш

Фано

Фано — қ. Бақо ва фано.

Батафсил ўқиш

Фарз

Фарз — (араб. - қатъият, мажбурият) - шариатда ҳамма мусулмонлар бажариши қатъий буюрилган амаллар. Ф. икки тур - "фарзи айн" ва "фарзи кифоя"га бўлинади. Биринчи тури барча мусулмонларга баб-баробар буюрилган бўлиб, уларнинг адади 40 атрофида, мас., намозда 12 та, шундан олтитас...

Батафсил ўқиш

Фаришта

Фаришта (форсча, араб. малак - малоика) — ислом еътиқодига кўра, худонинг амрини бажарувчи мавжудотлар. Фаришталар сон-саноқсиз бўлиб, ҳар бири маълум вазифани бажаради. Масалан, исломда ҳар бир одамнинг саллаллоҳу алайҳи ва салламоб ва гуноҳ ишларини ҳисобга олиб юрувчи фаришталар, жаннат ва...

Батафсил ўқиш

Фатво

Фатво — (араб. - тушунтириш, изоҳ, ҳукм, қарор) - исломда муфти ёки уламолар кенгаши томонидан диний, ҳуқуқий, сиёсий ҳамда ижтимоий масалаларда бериладиган қарор, ҳукм ёки изоҳ. Исломнинг дастлабки даврида Муҳаммад (саллаллоҳу алайҳи ва саллам) сафдошлари, айниқса, дастлабки тўрт халифа (чорёрлар)н...

Батафсил ўқиш

Фақир

Фақир — камбағал, моддий ёки маънавий жиҳатдан муҳтож одам. Камбағал (фуқаро)га, яъни ижтимоий жиҳатдан ночор одамларга ғамхўрлик қилиш зарурлиги Қуръони каримда, сунна ва панднома асарларида алоҳида таъкидланади. Зоҳидлик ва сўфийлик "камбағаллик" ("фақр", "фуқр")ни ке...

Батафсил ўқиш

Фақиҳ

Фақиҳ — (араб. - тушунувчи, англовчи, вдрок қилувчи) - шариат ҳукмларини мукаммал билган, фиқҳ фани билан шуғулланувчи одам. Ф.нинг бир неча даражалари бўлган. Енг олий даражадаги Ф.лар - мужтаҳидлар фиқҳ бўйича шу қадар чуқур билимга ега бўлишганки, манбаларни шархлаш йўли билан мустақил ҳолда одоб...

Батафсил ўқиш