Ширкат — ширка ("шериклик" "кооператсия") - битим (акд)нинг махсус тури Унга кўра, икки ва ундан ортиқ киши умумий иш олиб бориш учун (саллаллоҳу алайҳи ва салламдо, ҳунармандчили* ёки бошқа соҳада) бирлашадилар. Бунинг учун улар ўз маблағларини ўртага қўйиб, биргаликда ҳаракат қилишади. Бунда ҳар бир шерик умумий мулкдан фойдаланиш ҳуқуқига ега ва умумий ишда қатнашишга мажбурдир. Даромад: ва зарар ҳар бир Ш. қатнашчисининг қўшган улушига қараб, ёки келишувга асосан тақсимланади. Ш.нинг 4 тури бор: 1) Тўлиқ Ш., унда қатнашчилар тенг улуш қўшиб ўз имкониятларига кўра тенг бўладилар, яъни улар бир касб-ҳунар билан шуғулланадилар ёки бир саллаллоҳу алайҳи ва салламдода машғул бўлиб еркин мусулмон ҳисобланадилар; 2) Тўлиқ бўлмаган Ш., унда фақат ўзаро битим талаб етилиб, улушларнинг тенглиги талаб етилмаган; 3) Мақсадли Ш.. унга кўра, умумий маблағ бўлмаслиги мумкин. лекин кредитга қилиш мумкин бўлган умумий иш бор; 4) Ш. - кооператсия, унда турли касб-ҳунар кишилари умумий иш юритиш учун бирлашадилар (кўнчилар, егарчилар, етикдўзлар, қуювчилар, темирчилар ва б.). Айрим мазҳабларга кўра, Ш.нинг сўнгги 2 турини уларда умумий маблағ бўлмагани туфайли еътироф етиш мумкин емас. Ш. тартиби ҳозирда ислом мамлакатлари иқтисодий ҳаётининг барча жабҳаларвда тўлиқ сақланиб қолган бўлиб, янги шароитларга мослашиб бормоқда.

Манбаа: Ислом энциклопeдияси

Дўстларигиз билан улашинг!

Атамалар рўйхатига қайтиш